Skaryfikacja nasion

Roślina w stanie spoczynku nie będzie kiełkować nawet w glebie o idealnej temperaturze i wilgotności. To czas, w którym rozwija się w sobie. Aby skrócić ten stan i pobudzić roślinę do wzrostu, stosuje się zabieg skaryfikacji. Dowiedz się, na czym polega i jak go wykonać.

Trzy stany spoczynku nasion

• Spoczynek wrodzony – mechanizm genetyczny, który opóźnia kiełkowanie do właściwego sezonu – nawet jeśli warunki glebowe i klimatyczne sprzyjają kiełkowaniu. Na obszarach o klimacie umiarkowanym łagodne zimowe temperatury mogą powodować zmiany hormonalne w nasionach. Zarodek wewnątrz nasienia nadal rośnie.
• Indukowany spoczynek – dotyczy nasion, które mogą natychmiast wykiełkować. Ptaki, owady zapylające i wiatr roznoszą nasiona, upuszczając je wszędzie, również w miejscach, które nie nadają się do kiełkowania. Rośliny doświadczają zmian fizjologicznych. Dopóki nasiona będą pozbawione światła, wody i tlenu, dopóty nie będą mogły kiełkować.
• Wymuszone uśpienie – dopóki nasiona nie uzyskają odpowiedniego ciepła, światła lub wody, nie będą kiełkować. Pozostają w stanie uśpienia. Zarodek może nadal rozwijać się w twardej okrywie nasiennej.

Czym jest skaryfikacja nasion?

Skaryfikacja to proces wcześniejszego rozbudzania nasion, w celu przygotowania ich do siewu i umożliwienia szybszego kiełkowania. Stosuje się ją przede wszystkim u roślin o nasionach z twardą i grubą łupiną, która nie przepuszcza wody ani tlenu. Skaryfikację można przeprowadzić zarówno w sposób mechaniczny, termiczny, jak i chemiczny.

Jak przeprowadzić skaryfikację nasion?

W przypadku dużych nasion najlepiej zastosować skaryfikację mechaniczną, a więc nacięcie lub nakłucie nasiona. Osłonkę można również przetrzeć papierem ściernym, nadpiłować pilnikiem lub przyciąć krawędź obcinaczem do paznokci. Należy przy tym zachować dużą ostrożność, aby nie uszkodzić zarodka.

Mniejsze nasiona najlepiej poddać skaryfikacji termicznej lub chemicznej. Skaryfikacja termiczna polega na zanurzeniu nasion we wrzątku, a następnie włożeniu ich do lodowatej wody. Skaryfikacja chemiczna wymaga 3% roztworu kwasu siarkowego, w którym moczy się nasiona. Metoda jest rzadko stosowana ze względu na duże ryzyko uszkodzenia nasion. Uszkodzenie łupiny zwiększa wrażliwość zarodka na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych, więc po skaryfikacji nasiona powinniśmy od razu zostać wysiane do podłoża.

M.Ś.