Choć astronomiczna wiosna przyjdzie do nas dopiero za dwa tygodnie (dokładnie w niedzielę 20 marca), to nadszedł już czas, by zakasać rękawy i przystąpić do pierwszych prac w ogrodzie, nie tylko porządkowych. Podpowiadamy, co sadzić w marcu.
Przedwiośnie na ogół nie pozwala nam raczyć się ciepłymi dniami, a i przymrozków nie brakuje. Jeśli jednak ziemia nie jest zamarznięta, a prognozy nie zwiastują wielu dni z temperaturą poniżej zera, sadzenie pierwszych roślin do gruntu jest jak najbardziej wskazane.
Drzewa i krzewy
Początek marca to czas drzewek owocowych, które nie mogły zostać posadzone jesienią ze względu na wrażliwość na mrozy. Drzewka z odkrytą bryłą korzeniową muszą znaleźć się w ziemi, zanim ich pąki zaczną się rozwijać. Muszą zdążyć przyjąć się przed nastaniem bardzo ciepłych wiosennych dni. Chodzi tutaj głównie o wiśnie, jabłonie i drzewka brzoskwiniowe. Sadzonki sprzedawane w donicach można sadzić przez cały rok! Zdejmujemy lub rozchylamy okrycie zabezpieczające rośliny, aby nie zaparzyły się pod szczelną osłoną. W tym samym czasie musimy zająć się przycinaniem konarów istniejących już drzewek i krzewów. Duże drzewa przycinamy radykalnie, pozostawiając jedynie 7-8 konarów. Zmniejszy się ilość pąków i tym samym plon, ale owoce będą słodsze, większe i lepiej wybarwione.
- Jabłonie, grusze i śliwy przycinamy „na obrączkę” – gałązkę odcinamy nad zgrubieniem pędu, czyli jak najbliżej pnia.
- Wiśnie i czereśnie przycinamy „na czop”, pozostawiając kilkanaście centymetrów gałązki. Pąk, nad którym dokonujemy cięcia, powinien być skierowany na zewnątrz pnia, by rosnąca gałązka nie zagęściła drzewka.
- Wykonujemy również cięcia formujące drzewek od jedno- do czteroletnich. Usuwamy przewodniki (najsilniejszy pęd), dzięki czemu korony lepiej się rozkrzewią. Rany zabezpieczamy maścią ogrodniczą.
- Prace ogrodowe obejmują również przycięcie krzewów owocowych. Zanim wystartuje sezon wegetacyjny, przycinamy porzeczki, agrest, jeżyny i kiwi. U starszych krzewów usuwamy stare i splątane gałęzie. Te sadzone jesienią przycinamy nad ziemią.
- Mocno przycinamy wrzosy, hortensje drzewiaste i bukietowe, gatunki powojników, które kwitną na młodych pędach, a także krzewinki lawendy.
- Marzec to dobry czas na sadzenie róż doniczkowych. Ten gatunek lubi glebę żyzną, przepuszczalną, z odpowiednią ilością ściółki z kory. Sadzonkę trzeba umieścić w dołku dwukrotnie większym niż jej bryła korzeniowa i obficie podlać.
Trawa
Przedwiośnie to dobry czas na sadzenie traw ozdobnych, szczególnie tych, które pochodzą z ciepłych rejonów, gdzie często porastają piaszczyste wydmy i skalne rumowiska, i aby przetrwać niskie temperatury muszą dobrze się ukorzenić. Przed nasadzeniem, trzeba dobrze przygotować grunt. Usuwamy tak zwany filc, czyli ubitą masę starej trawy, mchu i śmieci, likwidujemy powstałe po zimie nierówności trawnika (wałkujemy), a jeśli zauważymy dużo mchu, który świadczy o zakwaszeniu podłoża, to poddajemy trawnik wapnowaniu. W tym celu rozsypujemy dolomit lub kredę nawozową. Jeśli zdecydowaliśmy się na taki zabieg, nawożenie trawnika trzeba odłożyć o kilka tygodni.
Iglaki
O tej porze roku gatunki iglaste zagrożone są tak zwaną suszą fizjologiczną. Gdy słońce silnie grzeje, wilgoć paruje z igieł, a zamarznięta ziemia nie pozwala korzeniom uzupełnić jej niedoborów. Przed posadzeniem iglaki trzeba podlać. Kolejnym krokiem jest przygotowanie dołka o podwójnej średnicy bryły korzeniowej i wypełnienie go do połowy kompostem zmieszanym z ziemią ogrodową lub żyzną ziemią. Po włożeniu rośliny zasypujemy ją takim samym podłożem. Jeżeli bryła korzeniowa zabezpieczona jest tkaniną jutową, nie zdejmujemy jej, a jedynie rozwiązujemy i rozkładamy w przygotowanym dołku. Pamiętajmy o sadzeniu iglaków w takiej samej odległości jeden od drugiego, by mogły rozrastać się bez konieczności przycinania ich po kilku latach. Dla drzew ta odległość wynosi 3-5 m, dla krzewów 1-3 m, a rośliny płożące stosowane do okrywania powierzchni zamiast trawnika 2-3 szt./m².
W błoto
Iglaki możemy posadzić również metodą „w błoto”. Do ustawionej w dole zasypanym do połowy ziemią rośliny, dolewamy do pełna wody i czekamy, aż wsiąknie. Następnie jeszcze raz dosypujemy ziemi, ponownie podlewamy i ubijamy. Ostatnim etapem tej metody jest uformowanie wokół rośliny zagłębienia o średnicy 50-100 cm, w którym będzie zbierać się woda i wypełnienie go ściółką.
Ogród warzywny
W ziemi nadal jest spory zapas wilgoci, więc zasiane o tej porze warzywa zaowocują pięknymi zbiorami. Rośliny zdążą rozrosnąć się, nim pojawią się pierwsze chwasty. Przystępując do marcowego zasiewu, musimy pamiętać o tym, że gdy tylko ziemia rozmarznie, zajmujemy się roślinami na glebie lekkiej (składającej się w większości z piasku z niewielką ilością gliny i próchnicy). W przypadku gleby zbitej i ciężkiej (składającej się z najdrobniejszych cząstek, małej ilości piasku i próchnicy) czekamy, aż się nieco nagrzeje. Co możemy wysiewać i sadzić w marcu? Cebulę dymkę, zielony groszek, bób, czosnek, szpinak, jarmuż, pasternak, rzodkiew, marchew, pietruszkę, koper, roszponkę. Do nasion marchwi i pietruszki zaleca się dodanie nasion rzodkiewki lub sałaty. Wschodzą one szybciej i wyznaczą rzędy zasiewów warzyw, co znacząco ułatwi prace pielęgnacyjne. Grządki warto przykryć agrowłókniną, by warzywa szybciej rosły.
To również dobry czas na przygotowanie rozsad sałaty (kruchej, liściowej, masłowej), kapusty czerwonej, kalarepy, brokułu, pora, pomidora, papryki, bakłażana. Do gruntu trafią dopiero w maju, ale odpowiednie przygotowanie zapewni nam wcześniejsze i lepsze plony.
Kwiaty
W marcu zajmujemy się uprawą roślin jednorocznych z rozsady. W ogrzewanych pomieszczeniach siejemy gatunki ciepłolubne, takie jak: tytoń ozdobny, aster chiński, lewkonia, szałwia, niecierpek, lwia paszcza, cynia, gazania, kleome, heliotrop peruwiański. Korzystamy ze specjalnej ziemi do wysiewu nasion lub mieszaniny tortu i piaski. Podłoże zwilżamy wodą, a pojemniki (najlepiej skrzynki) okrywamy folią, aby zapewnić kiełkującym roślinom odpowiednią wilgotność powietrza, a następnie ustawiamy na parapecie, w jego najbardziej słonecznej części. Okrycie zdejmujemy, gdy nasiona zaczną kiełkować. Pod koniec marca wysiewamy do gruntu rośliny jednoroczne o małych wymaganiach termicznych, odpornych na spadki temperatur, np. dzwonki karpackie, rezedy, orliki, gęsiówka, astry alpejskie, łubiny i słonecznik.
Jak przygotować rozsadę?
Do przygotowania rozsady stosuje się doniczki torfowe produkowane z mieszanki torfu, pulpy drzewnej i wapna, które są biodegradowalne i ulegną rozkładowi po włożeniu do ziemi. Napełniamy je podłożem odpowiednim do wysiewu nasion, a gdy sadzonka jest już gotowa, umieszczamy ją w ziemi razem z pojemnikiem. Korzenie rośliny przebijają się przez ściankę doniczki. Rozsady tworzymy w miejscach jasnych, przewiewnych i ciepłych. Optymalna temperatura kiełkowania to 18°C. Aby przyspieszyć ten proces, doniczki zakrywa się folią.
Jakie prace warto jeszcze wykonać?
To dobry czas na porządkowanie rabat i znajdujących się tam kompozycji bylinowych, wycinanie zaschniętych pędów i zniszczonych liści gatunków zimozielonych, rozsadzanie i dzielenie starzejących się kęp traw ozdobnych i bylin kwitnących latem, a także usuwanie szkodników. Jeśli posiadamy w ogrodzie oczko wodne, to właśnie teraz można zamontować w nim urządzenia filtrujące i fontanny.
M.Ś.