Co to pleśń[i], nie trzeba chyba nikomu tłumaczyć. Najczęściej można ją spotkać na żywności i wtedy wiemy co robić. Gorzej gdy pleśń bądź grzyb zalęgnie się u nas w mieszkaniu, na ścianie. Mieszkania się raczej nie pozbędziemy, stąd warto wiedzieć, co robić w takich sytuacjach. Jak te czarne „coś” usunąć z mieszkania?
Powstała w mieszkaniu pleśń może wywołać poważne kłopoty ze zdrowiem, ponieważ z wdychanym powietrzem dostaje się ona do płuc, oskrzeli i zatok powodując ból głowy, choroby dróg oddechowych, alergię.
Wilgoć na ścianie sprzyja powstawaniu zarówno pleśni, jak i grzybów. Grzyb w domu jest bardzo poważnym zagrożeniem dla zdrowia człowieka, a także struktury budynku. Niszczy materiały budowlane i zadomawia się nawet w drewnie czy betonie.
Ponadto grzyb na ścianie wydziela nieprzyjemny zapach, rozrasta się w szybkim tempie, zajmuje coraz większe przestrzenie oraz tworzy charakterystyczne narośle. Warto również pamiętać, że występują różne rodzaje grzybów domowych, między innymi: stroczek łzawy, twardziak łuskowaty, siarkowiec płotowy. Największe zagrożenia dla człowieka stwarzają jednak takie odmiany jak kropidlak cytrynowy lub czarny oraz pleśniak zielony. Są to rodzaje grzybów pleśniowych.
Pleśnie występują najczęściej na sufitach oraz górnej części ścian. Dodatkowo przybierają formę małych, czarnych plamek, ale warto zachować ostrożność, ponieważ może pojawiać się również w innych kolorach, na przykład zielonym, rudym czy żółtym. Pleśń na ścianie nie przenika w kolejne warstwy materiału, a więc nie uszkadza go.
Jak powstają?
Grzyb na ścianie rozwija się wówczas, gdy ma do tego sprzyjające warunki. Podstawowym warunkiem jest wilgotne środowisko. Najczęstszą przyczyną powstawania pleśni na ścianach jest nieprawidłowa wentylacja pomieszczeń. Wysoka wilgotność plus zła cyrkulacja powietrza to pewny grzyb w domu.
Kolejną przyczyną mogą być błędy przy ocieplaniu budynku i związane z tym powstawanie mostków termicznych. Przez mostki termiczne ucieka ciepło ale równocześnie skrapla się para wodna a ściany wilgotnieją.
Przyczyną powstawania grzyba może być również niewłaściwie działająca lub uszkodzona instalacja wodno – kanalizacyjna, instalacja odprowadzania wody deszczowej czy na przykład błędy wykonawcze przy montażu połaci dachowych czy okapów. Również taras lub balkon którego powierzchnia pochyla się w kierunku ścian, może w rezultacie doprowadzić do ich zawilgocenia, a w konsekwencji do pojawienia się grzyba.
I na koniec nie można zapominać o możliwości zalania mieszkania. Dotyczy to zwłaszcza bloków, gdzie mamy sąsiadów nad sobą. Niewłaściwe osuszenie ścian także może być przyczyną powstawania pleśni.
Jak rozpoznać, że w mieszkaniu jest pleśń?
Jest parę symptomów, które mogą świadczyć o tym. Przede wszystkim wysoki poziom wilgotności. Kiedy zatem zachować szczególną uwagę? Szczególnie wtedy, gdy mamy do czynienia z:
- Stęchłym zapachem.
- Zaciekami.
- Wilgotnymi ramami okiennymi.
- Mocno zaparowanymi szybami przy wejściu do mieszkania.
- Uszkodzeniami ścian i sufitów – spękana lub odpadająca farba oraz wybrzuszenia tapety i farby to oznaki, że możesz mieć problemy z poziomem wilgotności spowodowane nadmierną wilgocią osiadającą na ścianach lub suficie. Jeśli przyjrzysz się bliżej, być może zauważysz również początki rozwoju pleśni w tych miejscach. Pleśń na suficie często łatwo zauważyć przez odbarwienie farby.
- Wszami- są to owady, które mają około dwóch milimetrów wielkości a także żywią się tytułowym osadem. Warto jednak wskazać, że wszy bardzo rzadko wywołują alergie – jednakże domownicy nie powinni oczekiwać, że wszy „zjedzą” (rozwiążą) problem tytułowych mikroorganizmów. Jeśli chcesz pozbyć się wszy, powinieneś/powinnaś unikać środków owadobójczych – pomagają tylko przez krótki czas. Przede wszystkim ważne jest pozbycie się grzyba. Wraz z nim znikają również wszy.
Jak kontrolować wilgotność w domu?
Ważna jest zatem prewencja. Można zakupić urządzenie do pomiaru wilgotności. Rynek oferuje bardzo wiele produktów w różnych cenach, w zależności od potrzeb.
Monitorowanie wilgotności w domu, pozwoli zabezpieczyć nasze lokum przed pleśnią. Najlepiej minimum dwukrotnie (rano – wieczór plus po powrocie z pracy jeśli się da) wietrzyć mieszkanie, w odstępach max 10 minutowych.
Przydatne może być również przewietrzenie łazienki lub kuchni po prysznicu lub gotowaniu, aby ulotniła się mgiełka. Im zimniej na zewnątrz, tym skuteczniejsza wentylacja, ponieważ suche, zimne powietrze może wchłonąć dużo wody.
Skoro już mowa o łazienkach, trzeba pamiętać o tym, że głównym powodem powstawania wilgotności są kąpiele. Woda paruje wtedy w różnych miejscach, skraplając się na chłodnych powierzchniach. Dlatego trzeba pamiętać o jednym. Łazienki powinny być najcieplejszymi pomieszczeniami w domach.
Zamknięte drzwi kabiny prysznicowej również nie ułatwiają sprawy. Wilgoć zostaje tam uwięziona, tworząc w ten sposób idealne miejsce do rozwoju pleśni. Dlatego warto mieć otwarte drzwi.
Nie należy wyłączać całkowicie ogrzewania, przynajmniej w ciągu dnia. Ponadto, jeśli w sypialni panuje niższa temperatura niż w pozostałej części mieszkania, nie wolno zostawiać drzwi łączących przez cały czas otwartych, a także należy wietrzyć sypialnię tak często, jak resztę domu.
I jeszcze jedna rzecz warta rozważenia. Niektóre rośliny mogą zapobiec powstawaniu pleśni. W świecie roślin istnieją gatunki, które pobierają wodę nie z korzeni, a z powietrza. Warto je mieć w miejscach, gdzie gromadzi się wilgoć.
Do tych roślin zaliczamy: oplątwe (Tillandsia), paprotki, skrzydłokwiat (należy go podlewać raz w tygodniu, choć ja to robię, kiedy liście zaczynają więdnąć i kwitnie jak szalony) czy też bluszcz. Ten ostatni nie dość, że rozprawi się z wilgocią to również zatroszczy się o pleśń która krąży w powietrzu.
Oprócz mieszkania, jest jeszcze jedno miejsce, o którym trzeba pamiętać. To piwnica. Jest ona szczególnie narażona na wilgoć. I tu uwaga, choć może to zabrzmi dziwnie. Nie należy często wietrzyć piwnicy. Zostawiać otwartych okien na dłuższy czas. Jeśli już musimy to najlepiej wcześnie rano lub późno w nocy. Kolejna ważna rzecz – nie zostawiać wilgotnego prania w piwnicy w celu wysuszenia.
Jak usunąć pleśń i grzyb?
Gdy wszelkie metody profilaktyki zawiodą i pleśń pojawi się na ścianie bądź suficie, należy natychmiast zastosować kurację. Fachowcy zalecają, aby proces przeprowadzić po uprzednim osuszeniu zainfekowanego miejsca.
Pleśń w mieszkaniu może udać się zlikwidować już po jednorazowym zabiegu. Niestety bardzo często może nawracać. Z wspomnianych wyżej powodów. Do najbardziej pewnych sposobów walki z nią należą:
- Ocet. To bezpieczny, choć o przykrym zapachu, środek do usuwania pleśni ze ścian. By go użyć, trzeba wlać nieco octu do butelki ze spryskiwaczem i pokryć całe miejsce występowania pleśni. Po odczekaniu kilkunastu minut wystarczy zetrzeć ze ściany pleśń zneutralizowaną przez ocet. Procedurę tę trzeba czasem powtórzyć kilkukrotnie, ale efekt prac powinien być zadowalający. Ocet ma co prawda bardzo ostry zapach, który jednak bardzo szybko się ulatnia. Dla złagodzenia przykrego zapachu polecam dodanie odrobiny olejku zapachowego.
- Owoce cytrusowe. Domowe sposoby często opierają się też na użyciu ekstraktu z owoców cytrusowych np. grejpfruta rozcieńczonego w wodzie. Naturalny preparat powinieneś rozprowadzić po ścianie i pozostawić do wyschnięcia.
- Woda utleniona. To kolejny domowy środek na pleśń, który działa bakteriobójczo i umożliwia przede wszystkim usunięcie nieestetycznego nalotu ze ściany. Podobny efekt można uzyskać również z pomocą roztworu wody z solą lub sodą. Coraz częściej stosuje się również olejek z drzewa herbacianego. Po zmieszaniu tej substancji z wodą uzyskasz domowy środek na pleśń, który należy zostawić na ścianie na 2-3 doby, a następnie zmyć i osuszyć ścianę.
W przypadku grzyba domowe sposoby niewiele pomogą. Przede wszystkim trzeba znaleźć źródło powstania. Jeżeli wilgoć na ścianie pojawia się w wyniku niewłaściwej wentylacji, należy naprawić wadliwą instalację oraz przymocować dodatkowe nawiewniki okienne. Jeżeli rozpoczniesz odgrzybianie ścian bez zdiagnozowania oraz usunięcia źródła problemu, powróci on prędzej czy później.
Gdy już zdiagnozowaliśmy źródło i naprawiliśmy usterkę, możemy przystąpić do odgrzybiania. W tym celu najlepiej zakupić specjalne środki grzybobójcze. Nie są one specjalnie drogie. Ta metoda dotyczy grzybów, które znajdują się wyłącznie na powierzchni i nie dotarły jeszcze w głąb materiałów budowlanych. Tu trzeba pamiętać o jednej rzeczy. Zabezpieczyć swój nos, usta, oczy. Założyć rękawiczki. Najlepiej jeszcze jakiś szczelny kombinezon i nakrycie głowy. Są to środki szkodliwe dla zdrowia, dlatego przed rozpoczęciem odgrzybiania skup się na ochronie swojego ciała.
W przypadku, gdy grzyb przeniknął materiały budowlane należy dotrzeć do źródła, Jeżeli farba zaczyna odchodzić, a szkodniki dostały się pod tynk, nie unikniesz większego remontu. Musisz skuć te warstwy materiałów budowlanych, a następnie na oczyszczoną powierzchnię wprowadź preparaty grzybobójcze.
[i] W artykule naprzemiennie używam słów pleśń i grzyb. Dopiero w ostatnim rozdziale (Jak usunąć pleśń i grzyb?) wprowadzam rozgraniczenie, że względu na różne metody kuracji.