Płot, parkan, blanka, palisada, mury miejskie i obronne. Ogrodzenia towarzyszą ludzkości od wieków. Separowały daną przestrzeń od środowiska zewnętrznego, otaczając ją pasem bezpieczeństwa. Dzisiaj również dbają o nasze życie i zdrowie, chroniąc także prywatność. Choć obecne konstrukcje nie przypominają dawnego budownictwa obronnego, nadal sięgają po te same materiały, ale łączą je ze współczesną technologią. Ogrodzenia zaskakują designem i możliwościami. Nim jednak odgrodzimy się od świata, warto wiedzieć, co na ten temat mówią przepisy, by móc postawić płot zgodnie z regulacjami.
Już w czasach biblijnych pojawiło się naturalne ogrodzenie w postaci żywopłotu. Zwarte ściany zieleni do dzisiaj zaznaczają granice obiektu, podkreślają szlaki komunikacyjne, wydzielają pewne części terenu, izolują od hałasu, wiatru i zanieczyszczeń. Do historii przeszły mury takich miast jak Babilon, Jerycho czy Troja. Nazywamy „jedyną wzniesioną przez człowieka budowlą widoczną z kosmosu”, Wielki Mur Chiński rocznie odwiedza ok. 14 mln turystów. Ogrodzenia tak naprawdę od zawsze stanowiły ważny element naszego życia. Na przestrzeni wieków zmieniały się materiały, z których budowano ogrodzenia. Z czasem zyskały nawet bardzo spektakularne formy dzięki wykorzystaniu licznych elementów ozdobnych. W XXI wieku ogrodzenia zwróciły się w stronę prostoty, czystości form i geometryzmu, na tron wynosząc naturalne surowce.
Pozwolenie na budowę – kiedy jest potrzebne?
Właściciel nieruchomości nie musi zgłaszać chęci postawienia ogrodzenia (płotu) wzdłuż drogi wewnętrznej, o ile jego wysokość nie przekracza 2,2 m. W przypadku wyższej konstrukcji zgodnie z prawem budowlanym należy dokonać zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych w starostwie lub urzędzie miasta na prawach powiatu co najmniej 21 dni przed ich rozpoczęciem. Zgłoszenie powinno zawierać informacje o rodzaju, zakresie i terminie rozpoczęcia prac. Właściciel musi również złożyć oświadczenie potwierdzające prawo do dysponowania nieruchomością w celach budowlanych. Czasami zdarza się, że urzędnicy życzą sobie wglądu do projektu ogrodzenia (rysunki, szkice). Przy procedurze obowiązuje tzw. milcząca zgoda. Jeśli w ciągu 21 dni po zgłoszeniu budowy, organ nie wyrazi sprzeciwu, można rozpocząć prace. Jeśli nasz projekt będzie naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, urzędnicy mogą nakazać podjęcie działań pozwalających uniknąć problemów komunikacyjnych na drodze sąsiadującej z posesją.
Zawsze są wyjątki!
Istnieją pewne wyjątki od reguły, które sprawiają, że musimy postarać się o pozwolenie, mimo że nasze ogrodzenie nie będzie wyższe niż 2,2 m. Chodzi o sytuację, w której miałoby ono dzielić teren o znacznej różnicy wysokości. Wówczas konieczna będzie budowa muru oporowego zgodnie ze sztuką i prawem budowlanym. Organ może wymagać pozwolenia na budowę w przypadku działek znajdujących się przy skrzyżowaniach. Jeśli urzędnicy uznają, że ogrodzenie mogłoby ograniczać widoczność uczestnikom ruchu, mogą nakazać jego ścięcie w narożniku działki. Niezależnie od tego, czy nasze ogrodzenie wymagania pozwolenia, czy też nie, musimy zadbać o to, by nie stanowiło zagrożenia dla ludzi i zwierząt i nie miało ostro zakończonych elementów (drut kolczasty, tłuczone szkło itp.). Za budowę ogrodzenia bez zgłoszenia grozi kara, która może mieć postać grzywny, rozbiórki lub nakazu uiszczenia opłaty legalizacyjnej.
Odległość ogrodzenia od granicy działki sąsiada
Nie ma przepisów budowlanych, które wskazywałyby konkretne dane dotyczące odległości. Postawienie ogrodzenia między sąsiadami po części regulowane jest przez kodeks cywilny. Mówi on o tym, że można postawić jeden płot dokładnie na granicy między dwoma posesjami. Jako że przeznaczony jest do wspólnego użytku, sąsiedzi dzielą się kosztami utrzymania (malowanie, naprawy itp.) Jeśli właściciele sąsiednich posesji żyją jak przysłowiowy pies z kotem, to każdy może postawić własny płot, nie pytając o zgodę sąsiada. Ważne, by został postawiony w granicach swojej działki. Jeśli chcesz postawić ogrodzenie w osi wydzielającej działki, wówczas trzeba poprosić sąsiada o zgodę.
Rodzaj materiału
Przepisy nie różnicują ogrodzeń pod kątem materiału wykonania. Ogrodzenie może więc być zarówno pełne, jak i ażurowe.
Szerokość bramy i furtki
Ogrodzenie powinno być wykończone bramą garażową oraz furtką, która umożliwia wejście na posesję. Nie mogą one otwierać się na zewnątrz i mieć progów. Ostro zakończone elementy (np. drut kolczasty) mogą znaleźć się na wysokości od 1,8 m. Zgodnie z przepisami minimalna szerokość bramy garażowej to 2,4 m, a furki 0,9 m.
Wybierz dobrze!
Nowoczesne ogrodzenie może być nie tylko zabezpieczeniem, ale także doskonałym dopełnieniem aranżacji posesji. Na rynku jest wiele materiałów, które można wykorzystać do stworzenia ogrodzenia, które oddzieli posesję od otoczenia, ale wybór odpowiedniego do najłatwiejszych zadań nie należy. Co się może stać? Jeśli nie wkomponuje się w aranżację dokoła domu, może zepsuć efekt całości.
Beton – ponadczasowa klasyka
Ogrodzenie betonowe jedno- lub dwustronne to nadal najpopularniejszy sposób grodzenia, który stanowi niedrogie i wyjątkowo trwałe rozwiązanie. Za wyborem tego materiału przemawia również estetyka. Betonowe bloczki z powodzeniem imitują kamienie o różnych fakturach, a ponadto występują w wielu kolorach. Na rynku nie brakuje również farb, które pozwalają na uzbrojenie betonowych powierzchni w dowolną barwę. Ogrodzenie betonowe łatwo dopasować do swoich potrzeb aranżacyjnych. Posesje utrzymane w nowoczesnym stylu docenią obecność ogrodzenia z prefabrykatów o dominującym kolorze szarości (biało-szaro-czarny). Surowość betonu znakomicie przełamuje drewno. W ogrodzeniu betonowo-drewnianym konstrukcję nośną stanowi beton, a drewno jest jedynie wypełnieniem. Możemy połączyć zarówno gładkie, jak i wzorzyste moduły betonowe z wypełniającym je drewnem w formie pionowych lub poziomych desek, żaluzji lub innych drewnianych pełnych bądź ażurowych płyt. Musimy jednak pamięć o konieczności zaimpregnowania drewna, które jest materiałem mniej trwałym niż beton. Zabiegów impregnacyjnych nie wymaga drewno polimerowe, które jest imitacją naturalnego surowca.
Pełne czy ażurowe?
Jeśli jesteś właścicielem dużego ogrodu, a Twój dom jest częścią gęstej zabudowy, wówczas do ochrony prywatności i w celu zapewnienia sobie odpowiedniego komfortu odpoczywania, warto zdecydować się na ogrodzenie pełne. Nie jest ono polecane właścicielom domów szeregowych o niewielkich ogrodach, betonowa konstrukcja mogłaby bowiem przytłoczyć swoim wyglądem dom, tworząc efekt zamkniętego pudełka. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie ogrodzenie ażurowe. Pomiędzy betonowymi słupkami wstawia się przęsła pozwalające na szeroki przepływ światła.
W duchu modernizmu
Metal jest materiałem uniwersalnym i ponadczasowym, który można kształtować w praktycznie nieograniczony sposób (rodzaje wzorów), dlatego metalowe ogrodzenia można dopasować do każdego stylu posesji lub ogrodu. Nowoczesne ogrodzenia metalowe stawiają jednak na geometryczne formy, które idealnie współgrają ze współczesną architekturą budownictwa mieszkalnego i użytkowego. Tworzy się je z poziomych lub pionowych sztachet stalowych o różnej szerokości i ułożeniu. Prostota jest gwarancją uniwersalności. Nowoczesny charakter widoczny jest w modnej kolorystyce i obecności elementów dekoracyjnych, np. ze szkła stapianego (fusing) lub perforowanej blachy. Surowość doprawiona szczyptą fantazji, klasyczne piękno, które nie przemija i niezawodność wsparta nowoczesną technologią to cechy modernistycznego ogrodzenia metalowego.
Nowoczesna metaloplastyka
Obecnie wykorzystywane techniki metaloplastyczne pozwalają na tworzenie konstrukcji użytkowych, które są w pełni funkcjonalne i przyciągające oko oryginalnym designem. Obróbka stali zapewnia możliwość tworzenia wielu wzorów i zdobień, często na indywidualne życzenie klienta, co sprawia, że ogrodzenie łatwo dopasować do każdego rodzaju przestrzeni, w sposób stanowiący jej przedłużenie lub na zasadzie kontrastu. Choć metaloplastyka budzi naturalne skojarzenia z secesją, a dokładniej motywami roślinnymi (kwiaty, liście) i ozdobnymi wzorami (zawijasami), dzisiaj na przęsłach królują raczej proste geometryczne wzory. Artystycznie kuty metal tworzy unikatowe konstrukcje. Warto podkreślić, że elementy metalowe są odporne na warunki atmosferyczne i nie odkształcają się pod wpływem uderzeń, a ponadto są trudne do sforsowania. To pięknie wyglądająca inwestycja na lata.
Ogrodzenie łupane
Rok 2022 upływa pod znakiem natury, więc oczywistym wyborem będą surowce naturalnie występujące w przyrodzie, ponadczasowe lub chociaż naturalne elementy. Warto postawić zatem na ogrodzenie z kamienia łupanego. Sprawdzi się ono zarówno w przypadku zabudowań w nowoczesnym stylu, jak i w formie uzupełnienia tradycyjnych konstrukcji. Tak naprawdę nie ma takiego miejsca i takiej rzeczy, do której nie pasowałby kamień. Łupaną podstawę można zestawić z metalowymi przęsłami lub drewnianymi panelami. Upływ czasie korzystnie działa na strukturę kamienia, nadając mu szlachetnego wykończenia. Bloczki łupane występują w wielu rodzajach. Płot z kamienia łupanego może być wypełniony różnym materiałem naturalnym. Najczęściej wybiera się marmur, granit i otoczaki. Często spotyka się ogrodzenie łupane betonowe, a także z pustaków łupanych, które pozwalają na swobodną korekcję wysokości i szybkie łączenie poszczególnych elementów.
Ogrodzenie gabionowe
Wybierając ogrodzenie, należy kierować się czterema wartościami – funkcjonalnością, praktycznością, trwałością oraz wygodą użytkowania. Wypisz wymaluj ogrodzenie gabionowe. Z wyglądu przypomina kamienny mur. W rzeczywistości są to specjalnie zaprojektowane panele wypełnione materiałem skalnym. W praktyce w roli wypełniacza występują granit, cegły, otoczaki, kamienie polne, wapienie, kolorowy beton, a nawet szkło z recyklingu i ziemia, którą można obsadzić roślinami. Ponadczasowa estetyka, o znakomitym stosunku trwałości do ceny, która nie wiąże się z podejmowaniem żadnych działań (takiego płotu nie trzeba impregnować) ze strony właściciele, a na dodatek zapewnia mu upragniony spokój (gabiony dobrze wyciszają posesję). Ogrodzenie gabinetowe to nowoczesny płot wielu talentów, odporny na warunki atmosferyczne, uszkodzenia mechaniczne, działanie wody i upływ czasu. Takie płoty mogą być stawiane na nierównym, także pochyłym terenie. Dobrze znoszą różnego typu drgania bądź ruchy podłoża. Nowoczesne ogrodzenia gabionowe powstają z mniejszych modułów, dzięki czemu można dopasować poszczególne części ogrodzenia do aranżacji całej posesji.
Moc szkła
Szklane ogrodzenie to rozwiązanie dla kochających piękne widoki, odważnych ludzi. To zdecydowanie płot niszowy chciałoby się rzec hipsterski. Jego przezierność jest na tyle duża, że w niektórych przypadkach podajemy innym swoje życie na tacy. Jeśli jednak walory estetyczne, możliwość prezentowania swojego wypielęgnowanego ogrodu i zmniejszona ilość cienia w przydomowej przestrzeni nie przeszkadzają Ci, to ten rodzaj ogrodzenia będzie strzałem w dziesiątkę. Hartowane szkło jest niezwykle wytrzymałe i odporne na działanie czynników atmosferycznych. Jako że na rynku funkcjonuje już szkło samoczyszczące, kwestia regularnego dbania o szklaną powierzchnię, do tej pory zapisywana po stronie minusów posiadania tego typu płotu, jest już poza nami. Ogrodzenie ze szklanych paneli może występować w wersji bezramowej lub w ramach stalowych i drewnianych.
Fusing, grafika i wyobraźnia
Innym pomysłem jest połączenie szkła z drewnem w zupełnie innym układzie – nie jako wykończenie, lecz pełnoprawne pionowe elementy. Miłośnikom sztuki i unikatowych rzeczy oraz rozwiązań polecamy ogrodzenie z tafli szkła stapianego w temperaturze ok. 850°C w połączeniu z metalem. Dzięki dużej wartości dekoracyjnej i kreacyjnej szkło fusing dodaje lekkości i przejrzystości, przestrzeni, pozwalając zachować architektoniczną spójność, jak również pomagając zatrzeć granice między budynkiem a jego otoczeniem. Ten rodzaj szkła ma zupełnie inny rodzaj przezierności niż szkło hartowane, więc nie tylko będzie mocnym punktem aranżacji naszej strefy przydomowej, ale i zapewni komfort odpoczywania z dala od ciekawskich spojrzeń. Swoją silną potrzebę podkreślania wyjątkowości i niechęci do mainstreamu wnętrzarsko-budowlanego może rozwiązać miks szkła i grafiki. Szkło jest materiałem, który doskonale współpracuje z różnymi technologiami, dlatego mamy możliwość spersonalizowania poszczególnych elementów ogrodzenia, a ograniczeniem będzie jedynie nasza wyobraźnia.
M.Ś.