Jak ułożyć kostkę brukową?

Kostkę burkową widzimy wszędzie. Wykonuje się z niej chodniki, parkingi, ulice. W wielu miastach są nią wyłożone centralne miejsca, do których z pewnością należy rynek. Nic więc dziwnego, że cieszy się ona sporą popularnością.

Obecna jest również na posesjach domów jednorodzinnych. Układanie kostki nie wymaga specjalistycznej wiedzy. Można to zrobić samemu. Krok po kroku przedstawiamy kolejne etapy wykonania nawierzchni z kostki.

Co potrzebujemy?

Chęci przede wszystkim. A tak poważnie to paru narzędzi. Wszystko zależy od tego, gdzie chcemy kłaść kostkę. W przypadku niezbyt wielkiej powierzchni wystarczą:

• grabie,
• szpadel,
• taczka,
• miotła,
• poziomica,
• ręczny ubijak
• zagęszczarka do ubijania,
• paliki,
• sznur.

 Z materiałów obowiązkowo cement i piasek. Można także skorzystać z żużlu i żwiru.

W przypadku gdy mamy do czynienia z większą przestrzenią, może się okazać że potrzeba będzie jeszcze koparka.

Nas jednak interesuje niewielka przestrzeń wokół domu. I w związku z tym zanim zakupimy kostkę musimy wiedzieć, ile jej potrzebujemy. Aby to uczynić najlepiej za pomocą kołków i żyłek wyznaczyć sobie wielkość powierzchni do układania kostki. Obliczyć ilość potrzebnych materiałów. Dodatkowo należy uwzględnić czy kostka będzie służyła jako nawierzchnia spacerowa (wtedy optymalna grubość kostki to 4 cm), czy będzie ona nawierzchnią na której będą poruszać się pojazdy (w takim przypadku należy wybrać kostkę o grubości 6 cm lub 8 cm).

Jaką kostkę wybrać?

Narzędzia i materiał potrzebny do wykonania pracy już mamy. Trzeba zatem pomyśleć o wyborze odpowiedniej kostki.

Standardowa lub też przemysłowa kostka brukowa jest stosowana przede wszystkim w przestrzeni publicznej, np. na ulicach, deptakach, chodnikach czy parkingach, ale również na nawierzchniach wokół domu. Jest maksymalnie uproszczona i jednolita. Jeżeli zależy nam na estetyce, najlepszym rozwiązaniem będzie kostka brukowa szlachetna, która charakteryzuje się już większym zróżnicowaniem, zarówno pod względem kolorystyki, jak i kształtu, ma także nieco inna fakturę niż kostka standardowa.

 Ze względu na typ obróbki, a co za tym idzie – wygląd kostki szlachetnej, można wyróżnić kilka jej rodzajów:

• kostka strukturalna – z wierzchu przypomina naturalny kamień;
• łupana – również przypomina kamień, brzegi są obłupywane, przez co kostka staje się nieregularna;
• postarzana – jej powierzchnia jest młoteczkowana, dzięki czemu kostka świetnie imituje staroświecki bruk, podobny do tego, który jeszcze dziś możemy spotkać w zabytkowych dzielnicach niektórych miast;
• kostka szczotkowana – obróbka polegająca na szczotkowaniu kostki pozwala uzyskać ciekawszą, bardziej ozdobną strukturę z widocznymi porami;
• o płukanej powierzchni – wierzchnia warstwa betonu jest wypłukiwana, dzięki czemu również powstaje dekoracyjna, ciekawa struktura.

Dla ceniących estetykę polecam kostki z kamienia. Popularny jest granit – wytrzymały i odporny na niskie temperatury.

Warta uwagi jest również tzw. kostka ekologiczna – z otworami albo wypustami dystansowymi, dzięki którym w nawierzchni pozostają prześwity (wolne przestrzenie można wypełnić kruszywem albo ziemią i zasiać trawę). Zaletą takiej nawierzchni jest przede wszystkim to, że przepuszcza wodę deszczową do gruntu. Zastosowanie znajduje zwykle na podjazdach (a nie na ścieżkach), bo mniej wygodnie się po niej chodzi.

Zatem kostkę już wybraliśmy. Możemy przystąpić do właściwej pracy.

Korytowanie

Na wytyczonym obszarze usuwamy darń i wykopujemy ziemię na głębokość ok. 25-50 cm, czyli odpowiadającą  grubością warstw technologicznych, które będą położone. Przy głębokich wykopach pracę najlepiej prowadzić przy użyciu maszyn budowalnych, na przykład używając do tych celów spychacza lub koparki.

W przypadku niewielkich powierzchni  można wybierać ziemię ręcznie. Podłoże pod kostkę powinno być jednorodne, nośne i przepuszczalne. W miejscach pod krawężniki i obrzeża może zajść konieczność pogłębienia gruntu, w zależności od grubości założonej  i zaprojektowanej podbudowy. Wykop należy dokładnie oczyścić z roślin i korzeni oraz wyrównać. Następnie nakładamy ok. 10 cm warstwę piasku i ubijamy zagęszczarką dno. Należy ustalić spadek terenu w kierunku gruntu nieutwardzonego, by tam mogły spływać wody opadowe.

Podbudowa

Następnym etapem naszych prac jest wykonanie podbudowy. Powinna zapewniać właściwą nośność oraz przepuszczalność dla wody i być mrozoodporna. Najlepiej, aby warstwa podbudowy miała minimum 20 cm grubości. Najlepsze materiały do podbudowy to piasek wymieszany ze żwirem, żużel lub sam żwir.

Na ogół jest to mieszanka tłucznia o wielkości ziaren 31,5-63 mm, klińca 16-31,5 mm oraz mieszanka żwiru i piasku o frakcji 0-63 mm. Podbudowę układamy warstwami, mniej więcej jedna warstwa ma ok. 10-15 cm.

Każdą warstwę zagęszczamy za pomocą zagęszczarki wibracyjnej.

Krawężniki

Gdy podbudowa jest zrobiona trzeba ułożyć brzegi / krawężniki. Każdy element należy umieścić na fundamencie z półsuchego betonu. Sprawi to, że nawierzchnia będzie trwała. Krawężnik powinien być powyżej lub na równi poziomu kostki brukowej, a kostka znajdować się delikatnie ponad poziomem gruntu.

Podsypka

Na powierzchni już zagęszczonej i wyprofilowanej wykonujemy podsypkę, którą jest warstwa wyrównawcza o grubości ok. 4-5 cm.  Podsypka zapewnia dobre osadzanie się poszczególnych kostek oraz niweluje ewentualne różnice ich  grubości. Podsypkę wykonujemy z materiałów żwirowych lub  piaskowych o drobniejszej gradacji niż materiał na podbudowę. Do tego doskonale nadaje się piasek o frakcji 0-2 mm, wysiewki kamienne 0-4 mm lub grys o uziarnieniu 2-8 mm.

Położenie kostki

Kostkę zaczynamy układać od krawędzi układanej nawierzchni, np.  obramowanej krawężnikami, palisadami  lub obrzeżami.  Dzięki temu zawsze pracujemy na już ułożonej nawierzchni, przy tym nie niszcząc wykonanej wcześniej podsypki. Układamy jedną obok drugiej, każdą z osobna dobijając gumowym młotkiem by dobrze umocować ją w podsypce.

Przy urządzeniach infrastruktury technicznej, takich jak: włazy, studzienki itp. kostka powinna wystawać powyżej nich o ok. 3-5 mm oraz 3-10 mm powyżej korytek ściekowych.

Nie wolno kostki układać ciasno, czyli na styk, gdyż to może powodować uszkodzenia mechaniczne krawędzi kostek, wynikające ze wzajemnego  tarcia i napierania elementów na siebie pod wpływem obciążeń poziomych i termicznych odkształceń.

Utrwalanie

Po wyłożeniu powierzchni kostką brukową należy ją utrwalić. W tym celu należy posypać kostkę piaskiem kwarcowym, który wniknie w szczeliny i utrwali ze sobą pojedyncze elementy. Do tego celu możemy ponownie użyć zagęszczarki wibracyjnej.