Płytki ceramiczne to najpopularniejszy sposób na wykończenia powierzchni podłogi i ścian w łazienkach i kuchniach. Płytki ceramiczne często układa się także w innych przestrzeniach, jak pokoje, korytarze, klatki schodowe. Można je także spotkać na balkonach, czy tarasach.
Płytki ceramiczne różnią się pomiędzy sobą nie tylko kolorem, wzorem, czy wymiarami. Mają także różne właściwości, materiał z którego są wykonane, które determinują zastosowanie poszczególnych rodzajów płytek. Przedstawiamy i charakteryzujemy poszczególne rodzaje płytek ceramicznych oraz ich parametry. Podpowiadamy, jak układać płytki i odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania przez naszych Klientów.
Płytki ceramiczne – rodzaje
Najpopularniejsze płytki ceramiczne dostępne na rynku to glazura, terakota i gres. Poszczególne rodzaje płytek ceramicznych różnią się pomiędzy sobą właściwościami i zastosowaniem.
Glazura
Glazura to materiał, który wytwarza się z mieszanki gliny, kwarcu oraz skalenia – fajansu. Wierzchnią warstwę takich płytek stanowi szkliwo, które zabezpiecza fajansowy czerep płytki przed wilgocią oraz stanowi wykończenie płytek – kolorystykę, wzory i teksturę. Powierzchnia glazury może być gładka, jednolita, może mieć także nacięcia. Płytki tego typu przeznaczone są do układania na ścianach w pomieszczeniach zamkniętych – nie są mrozoodporne i nie mają wysokiej odporności na ścieranie.
Terakota
Terakota to płytki, które układa się na podłogach, zarówno w pomieszczeniach zewnętrznych, jak i na tarasach, czy balkonach. Z języka włoskiego terra cotta znaczy spieczona, wypalona ziemia, co wiąże się z technologią produkcji tych płytek, czyli z wypalaniem wybranych gatunków gliny. Dobrej jakości terakotę wytwarza się z dobrze oczyszczonej oraz drobnoziarnistej gliny – gładkiej lub fakturowanej. Najlepszymi właściwościami charakteryzuje się terakota, będąca płytką kamionkową – ma ona dobre parametry techniczne i estetyczny wygląd. Dodatki, które są stosowane w terakocie to m.in. piasek kwarcowy lub szamot. Terakota ma takie właściwości jak:
- odpowiedni niski poziom nasiąkliwości,
- wysoka estetyka – bogata kolorystyka i wzornictwo,
- przewodnictwo cieplne,
- dobra wytrzymałość.
Gres
Gres jest płytką, którą wykonuje się ze szlachetnej kamionki. Uformowane płytki poddawane są suchemu sprasowywaniu, a w dalszej kolejności wypalaniu w temperaturze, która przekracza 1200 stopni Celsjusza. Gres może być stosowany zarówno na ścianach, jak i podłogach (to jest najważniejsze jego zastosowanie), wewnątrz pomieszczeń, jak na zewnątrz (np. tarasy lub balkony). Najważniejsze cechy gresu to:
- odporność na działanie substancji chemicznych,
- odporność na zaplamienia,
- odporność na wahania temperatur,
- mrozoodporność;
- antypoślizgowość;
- duża twardość.
Rozróżnia się następujące rodzaje gresu:
- gres naturalny (techniczny),
- gres polerowany,
- gres porcelanowy,
- gres porcelanowy szkliwiony.
Parametry techniczne płytek ceramicznych
Płytki ceramiczne charakteryzują się różnymi parametrami technicznymi. Poniżej najważniejsze z nich.
Mrozoodporność
Mrozoodporność to parametr, który informuje o tym, czy dane płytki są odporne na działanie niskich temperatur. O tym parametrze płytek decyduje nasiąkliwość. Płytki mrozoodporne oznaczone są symbolem śnieżynki na opakowaniu,napisem płytki mrozoodporne i symbolami nasiąkliwości A I i B I, czyli powyżej 0,5%.
Odporność na ścieranie
Odporność na ścieranie płytek opisuje skala Mohsa. Do każdej z liczb w skali przypisany został określony materiał, którym odporność na zarysowanie powierzchni płytki jest testowana. Skala Mohsa wygląda następująco:
1 – talk,
2 – gips.
3 – kalcyt,
4 – fluoryt,
5 – apatyt,
6 – ortoklaz,
7 – kwarc,
8 – topaz,
9 – korund,
10 – diament.
Antypoślizgowość
Antypoślizgowość płytek oznaczana jest kątem poślizgu R9-R13:
- kąt poślizgu klasy R9: 6°÷10°
- kąt poślizgu klasy R10: 10°÷19°
- kąt poślizgu klasy R11: 19°÷27°
- kąt poślizgu klasy R12: 27°÷35°
- kąt poślizgu klasy R13: >35°
Odcień
Płytki porcelanowe dostępne są w wielu kolorach, odcieniach i wzorach.
Grupa wymiarowa
Dostępne są różne wymiary płytek porcelanowych, np. wykonywane na zamówienie. Jednak można się spotkać także z produktami uniwersalnymi o standardowych wymiarach. Najczęściej spotykane wymiary płytek to:
- 30×60 cm,
- 20×50 cm,
- 60×60 cm,
- 90×60 cm,
- 45×45 cm.
Dostępne są także duże formaty:
- 20×120 cm,
- 60×120 cm,
- 40×100 cm.
Klasa ścieralności
Klasa ścieralności PEI informuje o specyfikacji technicznej płytek podłogowych. Odporność na ścieranie PEI to według normy EN 154 cztery klasy – od 1 (I) do 4 (IV), a w normie ISO 10545-7 zawarta jest dodatkowo klasa 5. Im wyższa liczba, tym większa odporność na ścieranie:
- klasa ścieralności 1 / I – niska odporność na ścieranie,
- klasa ścieralności 2 / II – lepsza odporność,
- klasa ścieralności 3 / III – płytki do większości pomieszczeń mieszkalnych,
- klasa ścieralności 4 / IV – doskonała odporność na ścieranie, do zastosowania na przedpokoju i na zewnątrz,
- klasa ścieralności 5 / V – najlepsze parametry, do zastosowania w budynkach użyteczności publicznej i na zewnątrz.
Układanie płytek ceramicznych – zasady
Układanie płytek wymaga odpowiedniego przygotowania. Na początku należy dobrać odpowiedni wzór, kolor i układ, uwzględniając wymiary ścian i podłóg. Na tym etapie należy także uwzględnić miejsca docinek. Jeśli na ścianach znajdowały się wcześniej inne kafelki, należy je skuć. Kolejny etap to przygotowanie ścian i podłóg – powinny być one idealnie gładkie – pozbawione jakichkolwiek nierówności, czy resztek starych płytek i oczyszczone. W niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie zaprawy wyrównującej lub wykonanie wylewki samopoziomującej. Jak ściany są już wyrównane należy je zagruntować i osuszyć. Stosuje się do tego grunty i emulsje gruntujące.
Kolejny etap pracy to właściwe układanie płytek. Potrzebne będą do tego odpowiednie kleje i zaprawy klejowe, np. kleje montażowe. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że bardzo ważny jest dobór odpowiednich klejów do rodzaju płytek. Jak już klej został odpowiednio dobrany i przygotowany, można układać płytki. Są dwa sposoby nanoszenia kleju. Pierwszy to nakładanie kleju na ścianę, dociskanie płytki i wyrównywanie poziomu poziomnicą. Drugi polega na rozprowadzeniu kleju przy użyciu pacy grzebieniowej zarówno na ścianę, jak i na płytkę, a następnie dociskaniu do ściany. W tym miejscu należy szczególną uwagę zwrócić na szczelne wypełnienie klejem całej powierzchnię pod płytką. Wszystkie płytki oddziela się od siebie krzyżykami dystansowymi.
Ostatni etap prac to wykonanie spoin – fugowanie. Do tego celu mają zastosowanie fugi, silikony, akryle. Fugowanie wykonuje się jak płytki już wyschną. Fugę nanosi się pacą filcową lub gumową szpachelką do fugowania. Rozsmarowuje się ją na powierzchni całych płytek, szczególnie dociskając miejsca pomiędzy płytkami. Nadmiar fugi można zdejmować przy użyciu ściągacza do szyb. Gdy spoiny zaczynają ściągać, należy letnią wody i wilgotną gąbką zmyć fugę z płytek, omijając miejsca pomiędzy płytkami.
Czym są płytki rektyfikowane?
Płytki rektyfikowane, czyli inaczej bezfugowe, pozwalają na uzyskanie jednolitej powierzchni bez fugowania. W przeciwieństwie do tradycyjnych płytek (kalibrowanych – gdzie boki i kąty nie są idealnie proste, a przestrzenie pomiędzy płytkami wypełnia się fugami) utrzymują one założony rozmiar z dokładnością do 0,2 mm, a kąty pomiędzy bokami wynoszą zawsze dokładnie 90°. Kolejną istotną cechą płytek rektyfikowanych jest to, że ich krawędzie są zawsze ostre, co pozwala na szczelne ich ułożenie jedna przy drugiej bez użycia fugi pomiędzy płytkami.
Jak dobrać ilość płytek do pomieszczenia?
Aby dobrać niezbędną ilość płytek do pomieszczenia, należy w pierwszej kolejności wziąć pod uwagę wielkość powierzchni ścian i podłogi. W przypadku ścian należy wymierzyć szerokość każdej z nich, dodać do siebie szerokości wszystkich ścian, a następnie pomnożyć ten wynik przez wysokość, do której mają być ułożone płytki. Nie należy odejmować powierzchni otworów, gdyż zapas płytek przyda się na ewentualne straty materiałowe. W przypadku podłogi należy wymierzyć jej długość i szerokość, a następnie pomnożyć uzyskane wyniki – w ten sposób otrzymuje się wielkość podłogi. Zarówno w przypadku podłogi, jak i ścian należy kupić o około 10–15% więcej płytek, niż wynika to z powyższych obliczeń – zawsze należy przywidzieć straty materiałowe, wynikające m.in. w docięć płytek.
Jakie narzędzia są potrzebne do układania płytek ceramicznych?
Narzędzia niezbędne do układania płytek ceramicznych m.in. to pace i kielnia. Korzysta się z dwóch rodzajów pac: pacy zębatej – posiada gładką stronę do nanoszenia zaprawy i stronę ząbkowaną do jej rozsmarowywania oraz pacy gumowej (inaczej fugownicy) do rozprowadzania masy służącej do spoinowania płytek. Zaprawę na pacę nakłada się przy użyciu kielni. Poziomica, sznur traserski i miarka zwijana to narzędzi, które służą na wszystkich etapach pracy do tego by idealnie równo układać płytki na podłodze i ścianie. Wycinarka, szczypce, gilotyna i obcęgi to narzędzia, które służą do wycinania płytek na odpowiedni wymiar i obrabiania ich. Przy układaniu płytek korzysta się także z mieszadła do masy klejącej, gumowego młotka, który służy do korygowania położenia płytek, gąbki, która służy do ścierania resztek fugi, a także z pistoletu do silikonu, potrzebnego do wykonanie spoiny.
Marek Lont