Aranżując wnętrze, skupiamy się na meblach, kolorach ścian, właściwym oświetleniu i dodatkach, które mają pomóc nam w osiągnięciu konkretnego efektu. Innymi słowy, robimy wszystko, by było pięknie. By jednak móc cieszyć się z przestrzeni urządzonej z dbałością o każdy detal, musi być ona funkcjonalna i bezpieczna, zapewniać możliwie największy komfort użytkowania zarówno podczas codziennych obowiązków domowych, jak i relaksu. Proces przemiany wnętrza w wymarzone gniazdko musi poprzedzać dostosowanie go do potrzeb osób, które w nim zamieszkają, czyli ergonomia.
Czym jest ergonomia i dlaczego jest ważna?
Po raz pierwszy użył tego pojęcia i wprowadził do literatury naukowej Wojciech Jastrzębowski, polski przyrodnik, profesor botaniki, fizyki i zoologii. W 1897 roku określił w ten sposób naukę o używaniu sił i zdolności, jakie człowiekowi nadał Bóg. Używanie tych sił musiało odbywać się w sposób racjonalny tak, aby nie było dla człowieka uciążliwe, a sam proces pracy powinien przynosić możliwie najwięcej pożytku przy jak najmniejszym zmęczeniu. Pojęcie to przeszło ewolucję i obecnie oznacza (według definicji sformułowanej przez The Ergonomics Society) stosowanie zebranych naukowo informacji do takiego projektowania obiektów, systemów i środowiska, aby były dostosowane do potrzeb człowieka. Innymi słowy, ergonomia koncentruje się na sposobach na wypełnienie luki istniejącej między ludźmi a światem, w którym żyjemy. Zastosowanie zbioru zasad pomaga uczynić projekt wnętrza przyjaznym dla użytkownika. W rezultacie przestrzeń staje się bardziej użyteczna. Mieszkanie ergonomiczne to przestrzeń wygodna, bezpieczna i ułatwiająca codzienne obowiązki.
Jakie warunki powinno spełniać wnętrze ergonomiczne?
Pierwszym krokiem do stworzenia ergonomicznego wystroju wnętrza jest upewnienie się, że przestrzeń jest wystarczająco duża, by spełnić nasze potrzeby. Musimy mieć wystarczająco dużo miejsca, aby swobodnie się poruszać, mieć odpowiednią ilość mebli i przestrzeń do przechowywania różnych rzeczy. Zbyt małe pomieszczenia utrudniają wykonywanie obowiązków, a także negatywnie wpływają na kondycję psychiczną człowieka. Specjaliści polecają mieszkania, w których pomieszczenia zbliżone są kształtem do kwadratu. Długie i wąskie wnętrza znacznie trudniej urządzić tak, by zagospodarować całą powierzchnię w sposób ergonomiczny.
Dbajmy o zmysły
Mieszkanie ergonomiczne powinno być dobrze oświetlone, udowodniono bowiem, że ludzie pozbawieni dostatecznej ilości światła, gorzej się czują. Nie bez znaczenia jest tutaj rozstaw okien i dostęp do naturalnego źródła światła. W Polsce obowiązują unijne przepisy, regulujące, jakie wymagania muszą spełniać okna. Na rynku nie znajdziemy zatem okien, które nie zapewniają podstawowej izolacji termicznej i akustycznej. Naszym zadaniem jest wybranie okien o jak najlepszych parametrach. Kolejnym czynnikiem wpływającym na ergonomię jest właściwa wentylacja. Jej brak może negatywnie wpływać na samopoczucie, a nawet odbić się na zdrowiu. Podobnie jest z jakością powietrza i temperaturą. Ogrzewanie musi być sprawne, okna powinny gwarantować odpowiednią izolację, a mieszkanie należy wietrzyć.
W sam raz!
Meble należy dostosować do warunków fizycznych użytkowników. Niewysoka osoba może mieć problem z sięganiem do szafek. Zbyt wysoki kontuar w kuchni będzie wymuszać nienaturalną pozycję ciała. Z kolei wysoka osoba nie będzie czuć się dobrze, korzystając z kanapy przystosowanej do osób o mniejszych gabarytach lub zbyt wąskiego łóżka. Należy poświęcić dużo uwagi, wybierając i rozstawiając szafy, biurko, fotel do komputera i łóżko. Materiały, z których wykonano meble, muszą być trwałe i łatwe w utrzymaniu. Po mieszkaniu musimy poruszać się swobodnie, bez omijania jakichkolwiek utrudnień. Źle zaplanowany układ funkcjonalny będzie znacząco wpływać na jakość użytkowania danego pomieszczenia, uniemożliwiając wykonywanie niektórych czynności.
Neufer pomoże
Są takie trzy pomieszczenia w mieszkaniu, gdzie ergonomia jest szalenie ważna. Chodzi o kuchnię, jadalnię i łazienkę. Jeśli zostaną źle zaprojektowane, korzystanie z nich będzie utrudnione lub wręcz niemożliwe. Chcąc dobrze czuć się we własnym mieszkaniu, trzeba zapoznać się z podstawowymi wymiarami, które pomogą rozplanować wnętrze. Czas skończyć z zastanawianiem się, jak duża powinna być kabina prysznicowa i na jakiej wysokości powiesić szafkę w kuchni. Z pomocą przyjdzie niemiecki architekt Ernst Neufer, a właściwie jego książka Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego. Znajdziemy w niej podstawowe normy, które pomagają w zachowaniu ergonomii wnętrza.
Kuchnia – podstawowe wymiary
- 90 cm – optymalna wysokość blatu
- 60 cm – minimalna głębokość blatu
- 80 cm – minimalna przestrzeń blatu roboczego
- 50 cm – minimalna odległość pomiędzy wiszącymi szafkami a blatem
- 50 cm – minimalne oddalenie kuchenki od okna
- 20 cm – przestrzeń po obu stronach kuchenki
- 120 cm – minimalna odległość między znajdującymi się naprzeciwko siebie szafkami
Jadalnia – podstawowe wymiary
- 75 cm – wysokość stołu
- 80 cm – minimalna głębokość stołu
- 110 cm – wolna przestrzeń za stołem
- 40 × 50 cm – siedzisko krzesła
- 55 cm – minimalna odległość krzeseł od ściany
- 60 × 35 cm – minimalna ilość miejsca przy stole dla jednej osoby
Łazienka – podstawowe wymiary
- 80 × 80 cm (szerokość i głębokość) – standardowy wymiar kabiny prysznicowej
- 90-100 cm – wolna przestrzeń przed kabiną, by moc swobodnie otwierać drzwi
- 210-220 cm od podłogi – deszczownica (lub ok. 20-25 cm nad głową najwyższego domownika)
- 110 cm od podłogi – bateria prysznicowa
- 75-80 cm od podłogi – optymalna wysokość umywalki
- 20 cm – minimalna odległość między kabiną a sedesem
- 30 cm – minimalna odległość między kabiną a umywalką
- 70 cm – minimalne przejście łazience
- 45 × 55 cm – optymalne wymiary sedesu
- 100 × 110 cm – minimalne wymiary toalety zgodnie z przepisami (65 cm – minimalna szerokość przestrzeni na WC, 40 × 70 cm – muszla wraz ze spłuczką, 40 cm – miejsce na nogi siedzącego człowieka)
Odpowiednio przeanalizowane, przeliczone i zaprojektowane wnętrze pozwoli mieszać wygodnie i piękne, a przede wszystkim bezpiecznie.
M.Ś.