Wielu inwestorów zastanawia się, ile prądu zużywa rekuperator i jakie są koszty związane z jego funkcjonowaniem. Często temat porównania efektywności i kosztów, jakie generuje wentylacja grawitacyjna w porównaniu do wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła jest tematem wielu sporów.
W artykule tym postaramy się w sposób przystępny przybliżyć zasady działania rekuperatora oraz przeanalizujemy, ile energii potrzebuje rekuperator do sprawnego działania i jaki wiążą się z tym koszty.
Rekuperator – najważniejsze informacje
Działanie rekuperatora
Rekuperator jest urządzeniem, które stosuje się w systemach wentylacyjnych. Umożliwia ono rekuperację, czyli odzyskiwanie ciepła z powietrza, które jest wywiewane z budynku lub z instalacji przemysłowej. Rekuperator to wymiennik ciepła. W celu przekazania ciepła z powietrza wydmuchiwanego do powietrza nadmuchiwanego stosowane są rekuperatory o różnego rodzaju konstrukcjach. Podstawowymi rodzajami są rekuperatory z czynnikiem pośrednim oraz rekuperatory, które przekazują ciepło przy użyciu przegrody płytowej.
Rodzaje rekuperatorów
W rekuperatorach z czynnikiem pośrednim tym czynnikiem mogą być na przykład glikol lub freon. Tego typu rekuperatory mogą występować z obiegiem samoczynnym, a w tym również rurka ciepła oraz z obiegiem wymuszonym również pompy ciepła.
Rekuperatory, które przekazują ciepło przy użyciu przegrody płytowej, mogą być krzyżowe lub przeciwprądowe. W rekuperatorach krzyżowych powietrze przepływa przez specjalne kanały, które są do siebie ustawione prostopadle. W jednym z tyk kanałów przepływa powietrze ciepłe, które wywiewane jest z zewnątrz i ogrzewa ono rząd specjalnych kanałów. Sprawność takiego rekuperatora może wynosić od 50% do 70% odzysku ciepła. Gdy zastosujemy natomiast dwa wymienniki w połączeniu szeregowym, możemy uzyskać sprawność nawet do 90%.
Rekuperatory przeciwprądowe posiadają kanały powietrza, które są ustawione równolegle. Dzięki temu strumień zimnego powietrza jest skierowany w kierunku przeciwnym do strumienia powietrza ciepłego. Tego typu rekuperatory osiągają sprawność nawet do 95% odzysku ciepła, w przypadku, zastosujemy wymienniki przeciwprądowe z kanałami w kształcie spiralnym.
Rekuperacja
Rekuperacja to proces umożliwiający ograniczenie strat ciepła, które spowodowane są wentylacją budynku. Sprawnie działający rekuperator pozwala w praktyce na zmniejszenie energii, która potrzebna jest na ogrzanie nawiewanego powietrza o 80%. Warto zaznaczyć, że w nowych budynkach, które przeznaczone są na pobyt stu lub więcej osób, stosowanie rekuperacji jest obowiązkowe, a także, gdy w budynkach wymiana ciepła wentylacji wynosi 20 m3/h na osobę oraz w budynkach o wymianie powietrza w wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła powyżej 500 m3/h.
Przy podglądowej analizie tego, ile prądu zużywa rekuperator skoncentrujemy się jedynie na kosztach, które związane są z samym użytkowaniem tego urządzenia. Weźmiemy zatem pod uwagę cenę za prąd, który jest pobierany przez rekuperator. Przy ocenie średniego zużycia prądu wykorzystamy takie dane jak moc rekuperatora [W], czas pracy rekuperatora [h] oraz koszt 1 kWh [zł].
Trzeba także zaznaczyć, że dane, które zostały wykorzystane w tym opracowaniu są poglądowe i w praktyce mogą się nieco różnić, między innymi ze względu na to, że ceny prądu są zróżnicowane i różnią się u dostawców i rodzaju taryfy, ze względu na wielkość budynku i technologię jego budowy, a także ze względu na czas pracy rekuperatora oraz moc z jaką on pracuje. Jednak ogólne wyniki dają pogląd na przybliżone ceny i rachunki za stosowanie rekuperatora w domu jednorodzinnym. Powinniśmy jednak pamiętać o tym, że aby rekuperator dobrze spełniał swoją funkcję musi pracować bez przerwy, na okrągło. Mamy jednak możliwość regulacji jego mocy, a co za tym idzie zużycia energii.
Zużycie maksymalne prądu wynosi ok. 110 W w przypadku, gdy rekuperator pracuje na najwyższych obrotach. Jeżeli założymy pracę w ciągu 8 godzin na maksymalnych obrotach w trakcie doby, a także średnią cenę za energię elektryczną w wysokości 0,67 zł wówczas zużycie energii elektrycznej wynosić będzie:
- w ciągu doby – 0,88 kWh – cena około 0,60 zł,
- w ciągu miesiąca – 26,4 kWh – cena 17,88 zł,
- w ciągu roku – 321,2 kWh – cena 217,40 zł.
Przyjmuje się, iż zużycie energii elektrycznej przez rekuperator wynosi 1,5kW na 10 m2 powierzchni wentylowanej. Jest to koszt ok. 10 gr w ciągu doby. Natomiast 1 kW energii, która została zużyta przez rekuperator umożliwia odzyskanie od 12 kW do 13 kW energii potrzebnej do ogrzewania.
Szacuje się, iż zwrot inwestycji na rekuperację następuje przeważnie w okresie od 8 do 10 lat. Czas ten może być krótszy, jeżeli na etapie projektowania oraz budowy domu wprowadzimy pewne rozwiązania, które umożliwiają oszczędności. Warto zrezygnować z budowy dużej ilości kominów, jak również zainwestować w tańszą stolarkę okienną bez mechanizmów. Warto również wspomnieć o tym, że rekuperacja podnosi wartość nieruchomości. Ponadto stosując rekuperację, nie musimy korzystać z klimatyzacji.
Wentylacja grawitacyjna to bardzo korzystne rozwiązanie z wielu powodów. Pozwala na zaoszczędzenie energii elektrycznej potrzebnej do wentylacji domu, a co za tym idzie także wydatków przeznaczonych na sprawne przewietrzanie domu. Praca rekuperatora pozwala na zwrot kosztów poniesionych na jego instalację już po około 8 do 10 latach. Pozwala na więc na stosunkowo szybki odzysk energii. Jeżeli korzystamy z rekuperatora nie musimy instalować urządzeń do klimatyzacji, gdyż rekuperator spełni również tą funkcję. Jak się okazuje rekuperacja to korzystne rozwiązanie z wielu przyczyn.
Marek Lont