Mur oporowy to konstrukcja stosowana w ogrodach, które znajdują się na różnych poziomach gruntu oraz tam gdzie trzeba umocnić skarpę. Dowiedz się czym jest mur oporowy, jakie funkcje pełni w ogrodzie oraz jak i z czego zbudować mur oporowy.
Mur oporowy to element zarówno dekoracyjny, jak i praktyczny, który bardzo często pojawia się w ogrodach. Przyjrzymy się temu rozwiązaniu z bliska.
Co to jest mur oporowy?
Mur oporowy lub inaczej ścianka oporowa to element małej architektury ogrodowej. Mogą pełnić zarówno funkcje praktyczne – zabezpieczać grunt przed osuwaniem się, jak i ozdobne – stanowić niebanalny element wystroju ogrodu. Najważniejsze zadania, jakie pełni mur oporowy to:
- umocnienie skarpy,
- zabezpieczenie przed osuwaniem się gruntu,
- wizualne zagospodarowanie nierówności,
- funkcja ozdobna.
Najczęściej mury oporowe mają zastosowanie na wszystkich gruntach, na których istnieje mniejsza lub większa różnica poziomów. Można je również z powodzeniem stosować na płaskich gruntach – z powodzeniem urozmaicają teren. Stosuje się je także przy urządzaniu skalniaków, kwietników,rabatów, siedzisk, schodów, czy teżmałej zabudowy, którawydziela poszczególne strefy posesji. Dostępnych jest wiele rozwiązań, które umożliwiają budowanie murów oporowych na kilka sposobów. Aby jednak mur oporowy w ogrodzie był trwały i bezpieczny, należy budować go przy uwzględnieniu kilku istotnych zasad.
Z czego buduje się mur oporowy?
Mur oporowy w ogrodzie można wykonać z różnych materiałów. Dobrze jednak, aby był stylistycznie, wizualnie skomponowany z innymi elementami małej architektury w ogrodzie oraz elementami elewacji budynku. Murek oporowy powinien być dopasowany wizualnie do ogrodzenia, schodów, ścieżek, czy innych elementów ogrodu. W tym celu materiał na ogrodowy murek oporowy należy dopasować do innych elementów ogrodu. W ten sposób można stworzyć kompozycyjną całość, unikając chaosu. Szkoda poświęconego czasu i pracy na rozwiązania, które nie przynoszą zamierzonego efektu.
Mur oporowy z kamienia
Mur oporowy wykonać można z różnych rodzajów naturalnego kamienia. Najtwardszym i najodporniejszym, ale również najdroższym kamieniem używanym do murów oporowych jest granit – skała pochodzenia wulkanicznego. To bardzo estetyczne rozwiązanie. Podobne właściwości ma bazalt. Innymi naturalnymi kamieniami, które wykorzystuje się do budowy murów oporowych są piaskowce, łupki i otoczaki. Mur oporowy z kamienia to zdecydowanie najbardziej eleganckie rozwiązanie.
Mur oporowy z bloczków betonowych
Bardzo popularnym materiałem, a jednocześnie takim materiałem na mury oporowe jest beton. Mur oporowy z bloczków betonowych może skutecznie imitować kamień, szczególnie, gdy powierzchnia bloczków betonowych jest nierówna i specjalnie obtłuczone, postarzana. Bloczki betonowe to sposób na ekonomiczny, tani mur oporowy. Bardzo często powierzchnia bloczków betonowych pokryta jest powłoką udającą naturalny kamień lub prawdziwym grysem kamiennym, czyli drobnym kamiennym materiałem wykonanym z różnych skał. Popularne są bloczki, które udają np. piaskowiec, czy granit.
Mur oporowy prefabrykowany
Do budowy muru oporowego można także wykorzystać specjalne prefabrykaty betonowe. Mur oporowy prefabrykowany to różnych rozmiarów samodzielne elementy betonowe, w kształcie litery „L” (rzadziej „T”), które ustawia się tak, by stanowiły opór dla ziemi w ogrodzie. W ten sposób blokuje się masy gruntu przed osunięciem. Ciekawym rozwiązaniem jest pokrycie muru oporowego prefabrykowanego płytkami kamiennymi.
Mur oporowy z gazonów
Kolejnym z rozwiązań na tani mur oporowy w ogrodzie jest stosownie betonowych gazonów, czyli obszernych donic ogrodowych, które ułożone jedna przy drugiej i jedna na drugiej mogą skutecznie stawić opór osuwającej się ziemi. Wykonanie muru oporowego z gazonów jest mniej czasochłonne od innych rozwiązań. W murze oporowym z gazonów można nasadzić kwiaty, co jest rozwiązaniem bardzo estetycznym.
Mur oporowy z pustaków szalunkowych
Podobnym pod względem estetycznym rozwiązaniem do muru oporowego z bloczków betonowych jest mur oporowy z pustaków szalunkowych. Ten materiał to kolejna odpowiedź na pytanie: z czego murek oporowy? Mur oporowy wykonany z pustaków szalunkowych estetyką przypomina mur oporowy z płytek betonowych, jest jednak od niego nieco mniej trwały ze względu na puste przestrzenie wewnątrz.
Mur oporowy z gabionów
Bardzo modnym rozwiązaniem w ostatnich latach na ogrodzenia, elementy małej architektury ogrodowej oraz mury oporowe są gabiony. Gabiony to skrzynki, pudełka wykonane z metalowych siatek, np. siatek ogrodowych, które wypełnia się kamieniami. To bardzo nowoczesne rozwiązanie, szybkie w realizacji i stosunkowo tanie. Mur oporowy z gabionów można z łatwością wykonać samemu.
Jak wykonać mur oporowy?
Gdy wybraliśmy już materiał, z którego chcemy wykonać mur oporowy w ogrodzie, czas na przejście do kolejnego etapu, czyli wyboru odpowiedniej metody na wybudowanie murku oporowego. Są dwa sposoby na to jak zbudować mur oporowy:
- metodą na „sucho”,
- poprzez konstrukcje murowane.
Metoda na sucho jest szybsza, ale mniej trwała. Stosuje się ją do ogrodzenia rabat, kwietników, czy skalniaków oraz do umocnienia naturalnych skarp o stosunkowo niewielkim nachyleniu. Do budowania wyższych i solidniejszych konstrukcji oraz do umocnienia skarp i terenu o dużym nachyleniu stosuje się metodę murowaną.
Jak wykonać mur oporowy „na sucho”?
Mur oporowy „na sucho” wykonuje się bez użycia zaprawy, poprzez układanie jednego elementu na drugim. W przypadku umacniania lekkich nachyleń terenu, mur oporowy „na sucho” powinien być układa dany pod pewnym nachyleniem. Murom oporowym z gazonów stabilność nadaje się poprzez wypełnienie ich wnętrza w dolnych warstwach żwirem, a powyżej ziemią. Dobrym rozwiązaniem pod mury oporowe z gazonów jest przygotowanie wcześniej fundamentu z 3 centymetrową warstwą zaprawy cementowej. Natomiast w przypadku niedużych murków, wystarczy pierwszą warstwę zagłębić do połowy w ziemi. Takie murki wykonuje się do wysokości nie przekraczającej 60-100 cm, a ich szerokość powinna obejmować około 1/3 ich wysokości. Metodę „na sucho” stosuje się również do murków oporowych z gabionów. Do wcześniej przygotowanych metalowych koszy, czyli tzw. gabionów, które można wykonać np. z siatki ogrodzeniowej, wsypuje się kamienie.
Jak wykonać mur oporowy metodą murowaną?
Wykonywanie muru oporowego metodą murowaną jest trwalsze od metody „na sucho”, lecz także bardziej czaso- i pracochłonne. Do takich połączeń stosuje się system mokrej zabudowy z wykorzystaniem dodatkowego spoiwa, np. zaprawy piaskowo-gliniastej lub cementowo-piaskowej. Szczególnie w przypadku wyższych murków należy także zastosować fundament betonowy, zagłębiony ziemi na około 20-50 cm.
Mur oporowy – jaka wysokość?
Trudno na to pytanie odpowiedzieć jednoznacznie. W przypadku murów oporowych, które umacniają grunt, należy je dopasować do nierówności, które będą umacniane. W przypadku murków oporowych służących za skalniaki, rabaty itp. optymalnie będzie, gdy wysokość murku nie przekroczy pół metra. Wysokość stopni schodów należy dopasować do nachylenia gruntu, a pojedynczy stopień nie powinien przekraczać 20 cm.
Czy na mur oporowy potrzebne jest pozwolenie?
Tak. Na mur oporowy, podobnie jak na inne budowle konieczne jest pozwolenie budowlane, w myśl art. 28 ust. 1 p.b. Potrzebne są takie same dokumenty, jak w przypadku budowy domu – projekt zagospodarowania terenu i projekt architektoniczno-budowlany. Projekty te muszą zostać wykonane przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia.
Marek Lont