Nasze potrzeby i wymagania zmieniają się na poszczególnych etapach życia. By móc cieszyć się niezależnością jak najdłużej, a we własnym domu czuć się komfortowo, trzeba zadbać o przyjazną i bezpieczną przestrzeń. Szczególne wyzwanie stanowi aranżacja łazienki dla seniora. Ograniczona koordynacja, dolegliwości związane z układem ruchu czy choroby współistniejące sprawiają, że na pierwszy plan wysuwa się konieczność wyposażenia tej przestrzeni w urządzenia usuwające bariery architektoniczne. Jako że łazienka z założenia jest miejscem przeznaczonym na czynności intymne, więc do samodzielnego korzystania, trzeba zadbać, by komfort przebywania w takim pomieszczeniu mógł trwać jak najdłużej, a wraz z nim poczucie niezależności.
Potrzeby osób starszych są szczególne. Z myślą o nich podejmujemy decyzję o specjalistycznym wyposażeniu łazienki. Urządzając wnętrze, musimy zwrócić uwagę na funkcjonalne urządzenia i odpowiednie gadżety, które spełnią potrzeby osób chorych, niepełnosprawnych i sparaliżowanych.
Wanna czy prysznic?
Choć odpowiedź wydaje się prosta, nie można zapominać o codziennych rytuałach, które dla wielu osób są szalenie ważne i zapewniają stabilizację. Zdrowy rozsądek nakazuje wymianę wanny na kabinę prysznicową, do której łatwiej wejść, ale do głosu dochodzi kwestia pielęgnowania zdrowia psychicznego. Wiele osób nie wyobraża sobie łazienki bez wanny, gdzie można zrelaksować się i odpocząć po trudach dnia codziennego. Czy można im to odebrać? Oczywiście, że nie. Potrzebnym w takiej sytuacji kompromisem będzie model z parawanem nawannowym, który pozwoli wziąć kąpiel na stojąco tak jak pod prysznicem. Wanna może zostać wyposażona w specjalne siedzisko i poręcze pomagające wstać i samodzielnie wyjść z wanny.
Kabina walk-in
Jeśli udało ci się przekonać seniora, że dużo wygodniejszym rozwiązaniem będzie kabina prysznicowa, to masz dwa wyjścia. Zmianę dotychczas używanego brodzika na niższy lub montaż otwartej kabiny typu walk-in. Przy takich kabinach na ogół nie stosuje się wysokich brodzików. Są płytkie lub nie ma ich wcale, więc wejście do kabiny nie wiąże się z pokonaniem żadnych przeszkód. Nie trzeba również otwierać i zamykać drzwi, bo ich też nie ma. Sama kabina składa się z dużych, nieruchomych elementów, na ogół szklanych. Z takiej kabiny może skorzystać również osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim, brodzik jest bowiem praktycznie równy z podłożem. Dla zwiększenia komfortu korzystania można wyposażyć kabinę w siedzisko, a na ścianie zamontować uchwyt. Będzie on nieocenioną pomocą podczas podpierania się lub wstawania. Na rynku istnieją modele prysznica przeznaczone do więcej niż jednej osoby, by w razie potrzeby pomocnik mógł w nim poruszać się z łatwością.
Umywalka i miska WC
Każdy ma i będzie mieć inne potrzeby w zakresie korzystania z miski WC i umywalki. Nie ma zatem ani uniwersalnej rady, ani sprzętu. Na pewno trzeba zwrócić uwagę, by nie zamontować sedesu zbyt nisko, bo z miski, która jest wyżej umiejscowiona łatwiej skorzystać i wstać, a umywalki zbyt wysoko. Należy jej wysokość dostosować do możliwości ruchowych seniora. Warto również zwrócić uwagę na jej głębokość i krawędzie. Powinna być tak wyprofilowana, aby osoba poruszająca się na wózku mogła wygodnie się do niej przysunąć. Na rynku dostępne są podwyższane sedesy, które będą odpowiednie dla osób mających problemy ze wstawaniem, a także wydłużone miski WC, zaprojektowane z myślą o osobach z utrudnieniami ruchowymi. Łatwiej do nich podjechać na wózku, podejść w balkoniku i przesiąść się na sedes. Przycisk spłukiwania wody powinien zostać umieszczony z boku miski WC. Najlepiej jednak zdecydować się na system automatycznego spłukiwania.
Toaleta myjąca
By ograniczyć konieczność przesiadania się z toalety na bidet, można zdecydować się na zakup toalety myjącej. Dostępne na rynku urządzenia pozwalają na kontrolowanie temperatury, intensywności strumienia wody i powietrza suszącego. Na dodatek funkcje te mogą zostać zaprogramowane przy użyciu pilota – na stałe lub w zależności od potrzeb. Niektóre toalety typu 2 w 1 można dodatkowo wyposażyć w moduł odciągający nieprzyjemne zapachy.
Uchwyty, siedziska i nakładki
Przystosowanie łazienki do potrzeb osób starszych nie zawsze wiąże się z wymianą wszystkich urządzeń i tym samym dużymi nakładami finansowymi. Czasami wprowadzenie kilku udogodnień w postaci uchwytów, poręczy, siedzisk, podłogi antypoślizgowej sprawi, że łazienka stanie się bezpieczna i pełni funkcjonalna. Uchwyty najczęściej montuje się pobliżu miski WC, umywalki, a także wanny. Poręcze montowane w ścianie, stelażu czy nawet w podłodze są ważnym elementem łazienki dla seniora. Pomogą asekurować się przy korzystaniu z sedesu, ułatwią wchodzenie i wychodzenie z wanny, a także zmianę pozycji podczas kąpieli pod prysznicem. Popularnym rozwiązaniem i dużym ułatwieniem dla seniora są siedziska do kabin prysznicowych lub jako nakładki do wanien.
Maty antypoślizgowe
Jednym z zagrożeń, na jakie seniorzy trafiają w łazience, jest wilgoć i związane z nią ryzyko poślizgnięcia się. W konsekwencji wzrasta prawdopodobieństwo urazu lub kontuzji. Z pomocą przyjdą maty antypoślizgowe o różnych teksturach. Mogą być wykorzystywane zarówno w kabinie i wannie, jak i na posadzce. Dostępne są w różnych wzorach i wymiarach, dlatego można łatwo dopasować je do każdej łazienki.
Lustro powiększające na wysięgniku
Montowane do ściany za pomocą kołków rozporowych dwustronne lustro na wysięgniku to bardzo przydatny gadżet w łazience dla seniora. Z jednej strony obraz ma rzeczywiste rozmiary, z drugiej – jest powiększony. Modele na wysięgniku umożliwiają ustawienie urządzenia pod różnym kątem i blisko twarzy. Dzięki temu senior będzie mógł samodzielnie wykonać toaletę twarzy.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Powinnyśmy zwrócić uwagę na łatwość korzystania z baterii łazienkowych. Jako że osoby w podeszłym wieku na ogół mają problemy ze stawami rąk, odkręcenie kurków jest nie lada wyzwaniem lub czymś wręcz niemożliwym. Należy zatem postawić na baterie jednouchwytowe z termostatem. Odpowiednio ustawione meble, które nie utrudniają poruszania się po pomieszczeniu i zawieszone na wysokości dogodnej dla seniora szafki to kolejne działania wpływające na komfort korzystania z łazienki. Nie bez znaczenia się również oświetlenie, szczególnie gdy mamy do czynienia z osobą o bardzo słabym wzroku. Orientację w przestrzeni łazienkowej wspomogą odpowiednie systemy informacyjne – graficzne, dotykowe i dźwiękowe – ułatwiające dotarcie tam, gdzie trzeba i znalezienie właściwego przedmiotu.
Podsumowanie
W bezpieczniej łazience przestrzeń manewrowa powinna być dostosowana zarówno do potrzeb osób mających problemy z poruszaniem się lub poruszających się na wózku, jak i specyfiki wnętrza. Choć aranżacja łazienki dla osoby starszej wydaje się zadaniem trudnym, przy niewielkim wysiłku można usprawnić każdą tego typu przestrzeń. Oczywiście wiele zależy od stopnia sprawności jej użytkowników – czy problemy z poruszaniem się są nieznaczne, czy na tyle poważne, że korzystanie z łazienki musi wiązać się z obecnością osób trzecich. Wszelkie problemy związane z dostępnością łazienki dla seniorów trzeba rozważyć na wczesnym etapie urządzania. Kierując się zasadami ergonomii i biorąc pod uwagę przyzwyczajenia osoby, która będzie korzystać z nowo zaaranżowanej przestrzeni, można stworzyć miejsce, które znacząco przyczyni się do większej samodzielności seniora na co dzień.
M.Ś.