Dom ekologiczny, nazywany jest inaczej domem pasywnym. Dom taki ma być bezpieczny dla środowiska naturalnego i dla osób w nim mieszkających. Bardzo ważną rolę odgrywają konstrukcja poszczególnych jego elementów oraz możliwość korzystania z OZE.
Na to, by dom był ekologiczny składa się kilka czynników. Powinno się o nie zadbać już na etapie projektowania domu. Współcześnie dostępnych jest bardzo dużo rozwiązań z zakresu ekologii, cały czas prowadzone są badania nad jak najkorzystniejszymi rozwiązaniami nie tylko z punktu widzenia ekologii, ale również ekonomii. Cały czas rozwijają się możliwości stosowania odnawialnych źródeł energii, np. fotowoltaiki.
Ekologiczne budownictwo – definicja, założenia, trendy rynkowe
Budownictwo ekologiczne związane jest zarówno z projektowaniem, jak i wznoszeniem budynków, korzystając z rozwiązań charakterystycznych dla zrównoważonego rozwoju. Przejawia się to przede wszystkim w dbałości o naturalne środowisko, a także o oszczędne korzystanie z surowców w całym cyklu budowlanym:
- począwszy od projektu budynku,
- przez prace konstrukcyjne,
- eksploatację budynku (właściwą eksploatację, prace remontowe, modernizacyjne i konserwatorskie) ,
- na rozbiórce kończąc.
Dom ekologiczny, dom pasywny powinien być zaprojektowany w taki sposób, aby zużycie energii oraz produkcja zanieczyszczeń były jak najbardziej ograniczone. Warto także wspomnieć o tym, że technologie produkcyjne, budowlane oraz wytwarzające energię są cały czas ulepszane zarówno pod kątem wygody użytkowania, efektywności, ale także pod kątem zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko naturalne. To właśnie minimalizowanie negatywnego wpływu na zdrowie człowieka oraz na otaczające go środowisko naturalne jest głównym celem budownictwa ekologicznego. Może to być realizowane poprzez:
- minimalizację potencjału szkodliwego dla zdrowia mieszkańców (innymi słowy: poprawa zdrowotności budynków),
- minimalizację zanieczyszczeń wyprowadzanych do otoczenia ( jak największe zmniejszenie obciążenia naturalnego spowodowanego przez budynek),
- unikanie materiałów, które są uciążliwe dla środowiska naturalnego,
- efektywne korzystanie z energii odnawialnej, a także wody oraz innych surowców, zarówno podczas wznoszenia domu, jak i jego eksploatacji,
- wykorzystanie roślinności naturalnej jako biologicznego płaszcza budynku,
- ochronę zdrowia mieszkańców domu, a także poprawę wydajności pracowników,
- redukcję produkcji odpadów oraz zanieczyszczeń (czyli ochronę przed degradacją środowiska).
Energooszczędne rozwiązania
Aby dom spełniał warunki bycia ekologicznym, energooszczędnym, budynkiem pasywnym jego zapotrzebowanie energetyczne powinno być jak najmniejsze. Bardzo duży wpływ na to ma odpowiednie zaprojektowanie i zrealizowanie takich elementów konstrukcji domu jak:
- fundamenty,
- ściany,
- stolarka drzwiowa i okienna,
- więźba dachowa.
Im mniejsze dom ma zapotrzebowanie na energię, tym bliżej mu pełnej niezależności od zewnętrznych źródeł energii oraz do bycia w pełni pasywnym. W kontekście energooszczędności i ekologicznych rozwiązań, bardzo ważną rolę odgrywa izolacja budynku. Izolacja powinna być obojętna chemicznie, a także być przyjazna dla człowieka. Izolacja powinna mieć również właściwości chroniące przed grzybami oraz pleśnią.
Aby osiągnąć jak największą energooszczędność stosuje się nie tylko odpowiednią izolację, ale także rekuperację, która jest bardzo istotna dla budynków pasywnych i energooszczędnych. Rekuperacja to zabieg konstrukcyjny stosowany na poziomie wentylacji, który prowadzi do naturalnego – grawitacyjnego odzyskiwania ciepła. Taki odzysk jest oczywiście częściowy, gdyż nie ma technicznych możliwości na całkowity odzysk ciepła.
W przypadku domów ekologicznych powinniśmy zadbać nie tylko o rozsądne gospodarowanie energią, ale również o jej ekologiczne wytworzenie. Jeśli więc chodzi o energooszczędne rozwiązania dla domu, nie sposób pominąć odnawialnych źródeł energii. Wśród nich najlepiej w przypadku domów sprawdzają się instalacje słoneczne – fotowoltaiczne.
Rozwiązania do domu ekologicznego – dom w stylu eko
Aby dom mógł być nazwany ekologicznym, pasywnym, czy energooszczędnym, to oprócz rozwiązań stricte budowlanych, czyli oszczędnego korzystania z naturalnych materiałów i surowców dostępnych w danym regionie powinien również posiadać nowoczesne instalacje przyjazne środowisku. Do takich rozwiązań zaliczamy:
- pompy ciepła,
- panele fotowolaticzne,
- przydomowe oczyszczalnie ścieków (tzw. szamba ekologiczne).
Rozwiązania ekologiczne w domu to jednak nie tylko użycie odpowiednich materiałów, prawidłowa izolacja termiczna, odzysk ciepła, czy korzystanie z odnawialnych źródeł energii. Należy także zastosować ekologiczne rozwiązania we wnętrzu domostwa oraz zadbać o segregację odpadów i gdzie to możliwe przeprowadzać recykling.
Ekologiczny dom nie taki drogi
Ekologiczne rozwiązania kojarzą się wielu osobom z dużymi inwestycjami, bardziej modą niż realnymi rozwiązaniami. Jednak należy pamiętać o tym, że domy ekologiczne, energooszczędne, pasywne to nie tylko inwestycja w rozwiązania, które mają być przyjazne środowisku, ale także mają w perspektywie czasu przynieść oszczędności. Dodatkową możliwością zaoszczędzenia jest dofinansowanie na instalacje fotowoltaiczne.
Budownictwo ekologiczne zyskuje coraz większą popularność. Choć na pewno do wielu inwestorów przemawiają przesłanki ekologiczne, to jednak przesłanki ekonomiczne często je weryfikują. W przypadku budownictwa energooszczędnego, ekologicznego, pasywnego ekologia i ekonomia idą w parze i po pewnym czasie pieniądze zainwestowane w ekologiczny dom się zwrócą, zwłaszcza jeśli mowa o rekuperacji, czy odnawialnych źródłach energii – fotowoltaice.
Marek Lont